دکتر محمدجعفر یاحقی: زرین کوب با «آریان»، زرین‌کوب شد

به گزارش شهرآرانیوز - محمدجعفر یاحقی، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی و عضو پیوسته شورای فرهنگستان، شخصیت قمر آریان را از سه جنبه، مهم برمی شمارد و می‌گوید: از جنبه‌های با اهمیت ایشان قرار گرفتن در زنجیره ارتباط با نسل اولیه استادان دانشگاه تهران است.

دکتر آریان، شاگرد استادان تراز اول دانشگاه تهران ازجمله زنده یادان بدیع الزمان فروزانفر، احمد بهمنیار، علی اصغر حکمت، جلال همایی.

 

محمد معین، ذبیح ا... صفا، حسین خطیبی بود و زبان‌های باستانی را در محضر استادان پورداود و مقدم و صادق کیا فراگرفته بود. شاگردان این نسل، ارتباط دهنده آن‌ها با نسل معاصر و از این روی مهم بودند.

این استاد زبان و ادبیات فارسی به سال ۱۳۸۳ و خاطره‌ای از دیدار قمر آریان اشاره می‌کند و می‌گوید: برای تجلیل از مقام علمی بدیع الزمان فروزانفر در زادگاهش، بشرویه همایشی را برگزار کرده بودیم. من از همه شاگردان زنده یاد فروزانفر که در قید حیات بودند ازجمله دکتر قمر آریان دعوت کرده بودم. او با وجود کهولت سن آمد و خطابه خوبی درباره شادروان فروزانفر خواند و مورد توجه حضار قرار گرفت.

 

 

 

 

یاحقی، جنبه دیگری برای مهم شمردن زنده یاد آریان در نظر می‌آورد که همسری او با دکتر زرین کوب و همراهی با ایشان است. این پژوهشگر می‌گوید: همراهی خانم آریان با زرین کوب سبب می‌شد او به کار‌های بیشتری برسد و خیلی از توفیقاتش ناشی از همراهی خانم آریان بود که من نمونه‌هایی را از نزدیک شاهد بودم. به خاطر دارم در دهه ۵۰ زمانی که دانشجوی دوره دکتری بودم و بعد از آن در دهه ۶۰ به منزل آن‌ها در آپارتمان‌های بهجت آباد رفت وآمد داشتم. زندگی صمیمانه ایشان با شادروان زرین کوب و محیط آرامی که برای پیشبرد کارهایشان ایجاد کرده بودند را می‌دیدم. گاهی که تلفن می‌کردم تا با استاد زرین کوب صحبت کنم، خانم آریان می‌گفت «عبدی، در کتابخانه هستند» و این لحنش همیشگی بود.

مدیر قطب علمی فردوسی شناسی یادآوری می‌کند که؛ خانم آریان در سفر‌های علمی، تکیه گاه زرین کوب بود به یاد می‌آورم در اوایل دهه ۷۰ مرحوم زرین کوب قرار بود کتابی درمورد عطار بنویسد از همین رو با خانم آریان به مشهد آمده بودند. من در منزلم میزبانشان بودم و استاد زرین کوب می‌گفت باید به شهر عطار بروم و سلوک عطار در فضای نیشابور، جایی که تنفس کرده را نفس بکشم تا بعد بتوانم درباره عطار بنویسم؛ بنابراین بخشی از توفیقات و تألیفات زرین کوب در سایه حمایت خانم آریان محقق شده است. اگر زرین کوب، زرین کوب است به اعتبار این است که پشت سر او قمر آریان بود. خیلی مهم است که انسان با همسرش در کار علمی تفاهم داشته باشد.

اما بعد دیگری که می‌خواهم به توصیف مرحوم آریان اختصاص دهم، چهره علمی ایشان است؛ او و خانواده اش اهل علم بودند. رساله دکترای آریان درباره مسیحیت در ادبیات فارسی به راهنمایی استاد بدیع الزمان فروزانفر، یکی از درخشان‌ترین رساله‌های دکتری در تاریخ دانشکده ادبیات دانشگاه تهران است، آن هم در زمانی که پای خانم‌ها به دوره‌های دکتری باز نشده بود.

زنده یاد آریان و سیمین دانشور جزو نخستین دکتر‌های ادبیات فارسی ایران هستند و کتاب «چهره مسیح در ادب فارسی» بهترین تألیف در مورد تأثیر مسیحیت در ادبیات فارسی است.

یاحقی یادآوری می‌کند: خانم آریان که کتاب «کمال الدین بهزاد» از آثار اوست دستی در هنر هم داشت. یک دوره رئیس هنرستان هنر‌های تجسمی بود؛ جایی که در آن بسیاری از چهره‌های مطرح هنر معاصر ایران همچون مسعود عربشاهی، صادق تبریزی و... درس خوانده اند. همچنین شش سال در هنرستان عالی موسیقی تدریس کرد.